Plasma (XPL) คืออะไร?

ใครๆก็ใช้ Stablecoin กันใช่มั้ยครับ คงจะดีไม่น้อยถ้าหากสามารถที่จะโอน USDT ฟรีได้แล้วสามารถโอนไปโอนมาได้อย่างไม่กังวลค่า Gas

Plasma คือ Blockchain Layer 1 ที่ถูกออกแบบมาโดยเฉพาะเพื่อรองรับการชำระเงินด้วย Stablecoin ที่มีจุดเด่นการโอน USDT ได้โดยไม่มีค่าธรรมเนียม (Gas), มีความเร็วในการยืนยันธุรกรรมที่สูง (fast finality) ,รองรับปริมาณธุรกรรมได้จำนวนมาก และ มีความเข้ากันได้กับ EVM ทำให้นักพัฒนาสามารถ ปรับใช้ Smart Contract จาก Ethereum ได้อย่างง่ายดาย อีกด้วย

Plasma ทำงานอย่างไร

1. กลไกฉันทามติ PlasmaBFT

Plasma ใช้ระบบ PlasmaBFT เพื่อรักษาความปลอดภัยของเครือข่าย ซึ่งพัฒนามาจาก Protocol Fast HotStuff Byzantine Fault Tolerant (BFT)

โดย HotStuff เป็นกลไกฉันทามติรุ่นใหม่ที่ช่วยให้ Blockchain ยังคงมีความปลอดภัยได้ แม้บางโหนดในเครือข่ายจะทำงานผิดพลาดหรือประพฤติไม่ถูกต้องก็ตาม ส่วนเวอร์ชัน Fast HotStuff ได้ปรับปรุงให้ ลดการสื่อสารระหว่าง validators ลง ทำให้ประสิทธิภาพดีขึ้น

PlasmaBFT จึงนำแนวคิดนี้มาต่อยอด โดยให้ขั้นตอนต่าง ๆ เช่น การเสนอ, การโหวต และ การยืนยัน Block confirm ทั้งหมดนี้ทำงานแบบขนาน ทำให้ความเร็วในการผลิต Block เพิ่มขึ้น ธุรกรรมสามารถ ยืนยันสำเร็จภายในไม่กี่วินาที

2. ชั้นการประมวลผล EVM

Layer ประมวลผลของ Plasma ทำงานบน Reth ซึ่งเป็น Ethereum client ที่เขียนขึ้นด้วยภาษา Rust

ในระบบนี้ PlasmaBFT ทำหน้าที่จัดลำดับ Block และรับรองความถูกต้องของธุรกรรม (sequencing & finality) ส่วน Reth จะจัดการด้าน การประมวลผลธุรกรรม, การเปลี่ยนแปลงสถานะ (state changes) และ ตรรกะของ EVM (Ethereum Virtual Machine)

ด้วยโครงสร้างนี้ ทำให้ Plasma เข้ากันได้กับ EVM อย่างสมบูรณ์ (fully EVM compatible) นักพัฒนาจึงสามารถ ใช้ ภาษา Solidity ในการเขียน Smart Contract และใช้ เครื่องมือของ Ethereum เดิมได้ทันที โดยไม่ต้องปรับโค้ดใหม่

คุณสมบัติเด่นของ Plasma

การโอน USDT แบบไม่มีค่าธรรมเนียม

Plasma รองรับการโอน USDT ฟรีค่าธรรมเนียม (Gas) ผ่านระบบ Paymaster ที่ดูแลโดย Plasma Foundation ซึ่งจะเป็นผู้รับภาระค่า Gas มาตรฐานในการโอน โดยมีการตรวจสอบสิทธิ์และจำกัดการใช้งานเพื่อป้องกันการใช้เกินกำหนด

ค่าธรรมเนียมถูกชำระจากโควตา XPL ที่จัดสรรไว้ ทำให้แอปสามารถเสนอการโอน USDT ฟรี ได้ อย่างไรก็ตาม Feature นี้ใช้ได้เฉพาะธุรกรรมโอน USDT พื้นฐาน ส่วนธุรกรรมอื่นยังต้องใช้ XPL เพื่อรักษาแรงจูงใจและความปลอดภัยของเครือข่าย

การใช้โทเคนอื่นแทนค่าแก๊ส

Plasma มี Paymaster Smart Contract ที่เปิดให้ Application รองรับ โทเค็น ERC-20 ใด ๆ เป็นค่า Gas ได้ เช่น Stablecoin หรือ โทเค็นในระบบนิเวศ โดย นักพัฒนาสามารถลงทะเบียนโทเค็นที่ต้องการใช้เป็นค่า Gas  ส่วนผู้ใช้สามารถ จ่ายค่าธรรมเนียมด้วยโทเค็นที่ถืออยู่แล้ว เช่น USDT โดยไม่ต้องถือ XPL แยกต่างหาก

สัญญา Paymaster นี้ได้รับการดูแลและตรวจสอบความปลอดภัยโดย Protocol  และ ไม่คิดค่าธรรมเนียมเพิ่มเติม ช่วยให้การใช้งาน ง่ายและราบรื่นขึ้น เหมาะสำหรับ แอปด้านการชำระเงินและ DeFi ที่ต้องการลดความซับซ้อน

การชำระเงินแบบปกปิดข้อมูล

Confidential Payments อยู่ในระหว่างการพัฒนา โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่ม ความเป็นส่วนตัวให้กับการใช้ Stablecoin เช่น USDT ผู้ใช้จะสามารถ ซ่อนรายละเอียดของธุรกรรม ได้ เช่น จำนวนเงินหรือผู้รับ

โดยระบบยังคง เข้ากันได้กับกระเป๋าเงิน (wallets) และ DApp เดิม ๆ ณ เดือนกันยายน 2025  Module นี้ยังอยู่ในขั้นตอนการวิจัย โดยทีมงานกำลังสำรวจแนวทางด้านความเป็นส่วนตัวหลายรูปแบบเพื่อให้ได้มาตรฐานสูงสุด

สะพานเชื่อม Bitcoin (Bitcoin Bridge)

Plasma ให้ผู้ใช้สามารถนำ BTC มาใช้ในระบบ EVM ได้โดยตรง ไม่ต้องพึ่ง custodian หรือ wrapped tokens ด้วยวิธีทำงานสั้น ๆ เริ่มจากฝาก BTC จากนั้น ตัวตรวจสอบอิสระจะยืนยันธุรกรรม และ ระบบจะทำการสร้าง pBTC ค้ำประกัน 1:1 ด้วย Bitcoin จริง

การใช้งาน pBTC สามารถใช้ใน Smart Contract, เป็น collateral, หรือข้ามเชนผ่าน LayerZero OFT เมื่อถอน BTC จะทำการ Burn pBTC และใช้ Threshold Signature Scheme ปล่อย BTC กลับผู้ใช้อย่างปลอดภัย

โทเค็น XPL

XPL คือโทเคนประจำเครือข่าย Plasma ใช้ภายในระบบเพื่อขับเคลื่อนการทำงานหลัก เช่น ใช้จ่ายเป็นค่า Gas สำหรับธุรกรรม, ความปลอดภัย ของ Validator จากการวางเดิมพัน XPL (stake) เพื่อเข้าร่วมกลไกฉันทามติและตรวจสอบธุรกรรม, เป็นรางวัลให้ Validator สำหรับการสนับสนุนเครือข่าย หากทำผิดจะถูกตัดเฉพาะรางวัล (reward slashing) หรือ ผู้ถือ XPL ก็สามารถ มอบโทเค็นให้ Validator เพื่อร่วมรับรางวัลโดยไม่ต้องรันโหนดเอง

การกระจายตัวโทเค็น

• Public Sale : 68%

• Funding Rounds : 32%
  
  

อุปทานสูงสุดไม่มีจำกัด, อุปทานหลังปลดล็อค 10 พันล้าน XPL, อุปทานหมุนเวียนปัจจุบัน 1.8 พันล้าน XPL

สรุป

Plasma คือ Blockchain Layer 1 ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อทำให้การชำระเงินด้วย Stablecoin รวดเร็วและประหยัดยิ่งขึ้น ด้วย Feature อย่าง การโอน USDT แบบไม่เสียค่าธรรมเนียม, การใช้โทเค็นอื่นเป็นค่า Gas , และ สะพานเชื่อม Bitcoin ที่ปลอดภัยและไม่ต้องพึ่งตัวกลาง โดย Plasma สร้างระบบที่ Stablecoin สามารถเคลื่อนย้ายได้อย่างลื่นไหลในระดับโลก

แม้จุดมุ่งหมายหลักจะอยู่ที่ การชำระเงินในชีวิตประจำวัน, แต่สถาปัตยกรรมเดียวกันนี้ยังสามารถรองรับการใช้งานที่กว้างขึ้น เช่น การโอนเงินระหว่างประเทศ (Remittance) และ โปรโตคอล DeFi ได้เช่นกัน