0G (0G) คืออะไร?

ปัจจุบัน ระบบ AI ส่วนใหญ่ถูกพัฒนาและควบคุมโดยบริษัทเทคโนโลยีรายใหญ่เพียงไม่กี่ราย และมีความยากลำบากในการจะรัน AI บน Blockchain เนื่องจากข้อจำกัดหลายอย่าง
0G หรือ Zero Gravity คือโครงสร้างพื้นฐานแบบกระจายศูนย์ (Decentralized Infrastructure Layer) ที่ถูกสร้างขึ้นมาโดยเฉพาะสำหรับ ปัญญาประดิษฐ์ (AI)
โดยสามารถ แก้ปัญหาต้องการทรัพยากรการประมวลผลจำนวนมากและการเข้าถึงข้อมูลอย่างรวดเร็ว ซึ่ง Blockchain แบบดั้งเดิมไม่สามารถรองรับได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ด้วยการ การผสานบริการทั้งหมดเข้าด้วยกัน ให้ นักพัฒนาสามารถสร้างและรัน Application AI บนฺ Blockchain ได้โดยตรง ลดการพึ่งพาผู้ให้บริการแบบรวมศูนย์ และเปิดทางสู่ ยุคใหม่ของ AI แบบกระจายศูนย์อย่างแท้จริง
เทคโนโลยีของ 0G
0G Chain
สถาปัตยกรรมแบบ Modular
0G แยกส่วน “กระบวนการฉันทามติ ” ออกจาก “การประมวลผลธุรกรรม” ช่วยให้เครือข่าย ยืดหยุ่นและปรับขนาดได้ง่ายขึ้น (Scalable) ในขณะเดียวกันก็ยังคง รองรับ Ethereum Virtual Machine (EVM) ได้อย่างสมบูรณ์
ซึ่งหมายความว่า นักพัฒนาสามารถนำ Smart Contract จาก Ethereum มาปรับใช้บน 0G Chain ได้โดยแทบไม่ต้องแก้ไขโค้ดใด ๆ
ระบบความปลอดภัยของเครือข่าย
0G Chain ใช้กลไกฉันทามติแบบ CometBFT (Byzantine Fault Tolerant) รุ่นปรับปรุง ซึ่งช่วยให้โหนดในเครือข่ายสามารถ “เห็นพ้องกันในข้อมูล” ได้ แม้จะมีบางโหนดที่ล้มเหลวก็สามารถดำเนินต่อได้ไม่ชะงัก
ผู้ตรวจสอบเครือข่าย (Validators) สามารถ นำโทเค็น 0G มาวางค้ำประกัน (Stake) เพื่อเข้าร่วมในกระบวนการฉันทามติ และจะได้รับ รางวัลจากค่าธรรมเนียมและแรงจูงใจอื่น ๆ สำหรับการช่วยรักษาความปลอดภัยของระบบ
การประมวลผลของ 0G
0G Compute คือระบบที่เปิดให้ผู้ใช้เข้าถึงพลังการประมวลผลสำหรับ AI ผ่านเครือข่าย GPU แบบกระจายศูนย์ทั่วโลก แทนที่จะต้องพึ่งพาบริการ Cloud แบบรวมศูนย์ (เช่น AWS หรือ Google Cloud) ที่มีค่าใช้จ่ายสูงและมีข้อจำกัดมาก
กลไกตลาดแบบกระจายศูนย์
ระบบนี้ทำงานเหมือนตลาดกลางระหว่าง “ผู้พัฒนา” และ “เจ้าของ GPU”
หากเป็น นักพัฒนา:
สามารถเติมเครดิต ขอใช้บริการ เช่น Train AI หรือการรันโมเดล และรับผลลัพธ์จาก GPU ที่มีประสิทธิภาพดีที่สุดในขณะนั้นหากเป็น เจ้าของ GPU:
สามารถลงทะเบียน Hardware, ตั้งราคาค่าบริการเอง และรับรางวัล (Rewards) เมื่อทำงานเสร็จสมบูรณ์
Smart Contract ดูแลทุกขั้นตอน
เบื้องหลังทั้งหมดถูกควบคุมโดย Smart Contract เพื่อให้การชำระเงินเป็นไปอย่าง อัตโนมัติ ปลอดภัย และโปร่งใส
Zero-Knowledge Proofs (ZKPs)
0G Compute ใช้เทคโนโลยี ZKPs เพื่อยืนยันความถูกต้องของกระบวนการโดยไม่เปิดเผยข้อมูลจริง ช่วยเพิ่ม ประสิทธิภาพ ความเชื่อมั่น และความเป็นส่วนตัว
0G Storage
0G Storage คือระบบจัดเก็บข้อมูลแบบกระจายศูนย์ที่ถูกออกแบบมาเพื่อรองรับชุดข้อมูลขนาดมหาศาลที่โมเดล AI ต้องใช้ โดยมอบความเร็วใกล้เคียงกับผู้ให้บริการ Cloud ทั่วไป แต่ไม่มีการควบคุมจากศูนย์กลางแบบ Web3 อย่างแท้จริง ผู้ใช้ทุกคนสามารถเปิดรัน Storage Node และรับรางวัลจากการแบ่งพื้นที่เก็บข้อมูลให้เครือข่าย
ระบบนี้ใช้เทคนิค Erasure Coding เพื่อแยกข้อมูลออกเป็นชิ้นเล็ก ๆ ทำให้ข้อมูลยังคงเข้าถึงได้แม้บางโหนดจะ Offline นอกจากนี้ยังมีระบบ Two-Lane Architecture เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ
Publishing Lane:
จัดการข้อมูลเมตา (Metadata) และหลักฐานการเข้าถึง (Proofs of Availability)Storage Lane:
ดูแลข้อมูลจริงและการจำลองซ้ำ (Replication)
เพื่อให้มั่นใจว่าผู้ให้บริการจัดเก็บข้อมูลทำงานอย่างถูกต้อง 0G ใช้กลไก Proof of Random Access (PoRA) ที่สุ่มตรวจสอบโหนดให้แสดงหลักฐานว่ามีข้อมูลจริง หากยืนยันได้จะได้รับรางวัล ส่วนโหนดที่ไม่น่าเชื่อถือจะถูกตรวจจับและลงโทษ
0G Data Availability (DA)
สำหรับ AI และ dApp (decentralized applications) การ “จัดเก็บข้อมูล” อย่างเดียวไม่เพียงพอ ข้อมูลต้อง เข้าถึงได้อย่างรวดเร็วและตรวจสอบได้ว่ามีอยู่จริง ในทุกช่วงเวลา
กลไกการทำงานของ 0G DA
ระบบจะใช้ DA Nodes โดยเริ่มจาก “สุ่มตรวจตัวอย่างบางส่วนของข้อมูล (Sampling)” จากนั้นส่ง “หลักฐานการตรวจสอบ (Proofs)” กลับเข้าสู่เครือข่าย เมื่อได้รับการยืนยันจากเครือข่าย การตรวจสอบก็จะถือว่าเสร็จสมบูรณ์
วิธีนี้ช่วยให้กระบวนการตรวจสอบ รวดเร็วและใช้พลังงานน้อยกว่า การตรวจข้อมูลทั้งหมด แต่ยังคง รักษาความปลอดภัยและความน่าเชื่อถือได้อย่างสมบูรณ์
กรณีการใช้งานของ 0G
เกม
0G รองรับการอัปเดตแบบ Real-Time การจัดเก็บข้อมูลความเร็วสูง และการเข้าถึงข้อมูลอย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้สามารถประมวลผลกิจกรรมของผู้เล่นและทรัพย์สินในเกม “บนเชนโดยตรง” สร้างประสบการณ์ Web3 Gaming ที่ตอบสนองรวดเร็วและไม่ Delay
DeFi
0G ช่วยเพิ่มความเร็วในการยืนยันธุรกรรม การอัปเดตราคา และการทำธุรกรรมข้ามเชน ด้วย Layer Data Availability ที่ขยายขนาดได้ รวมถึง Compute layer และ Storage ที่รองรับเครื่องมือวิเคราะห์ข้อมูลและแอปทางการเงินขั้นสูง ทำให้ระบบ DeFi มีทั้ง ความเร็ว ความน่าเชื่อถือ และการเชื่อมต่อระหว่าง Plotocol อย่างราบรื่น
โทเค็น 0G
0G เป็นโทเคนหลักของระบบนิเวศ 0G Ecosystem ใช้สำหรับชำระค่า Gas เช่น ใช้ชำระค่าการประมวลผล AI บนเชน, ค่าการจัดเก็บข้อมูล, ความพร้อมใช้งานของข้อมูล (Data Availability) และบริการแบบกระจายศูนย์อื่น ๆ
การดำเนินงานของผู้ให้บริการโหนด เช่น Alignment, Validator และ Storage Node จะได้รับรางวัลเป็นโทเค็น 0G สำหรับการสนับสนุนเครือข่าย
รวมถึงปลอดภัยของเครือข่าย โดย ผู้ถือโทเค็นสามารถนำ 0G มาวางค้ำประกัน (Stake) กับ Validator เพื่อช่วยรักษาความปลอดภัยของระบบ พร้อมรับรางวัลและมีส่วนร่วมในการตรวจสอบธุรกรรม พฤติกรรมของโมเดล AI และ ธรรมาภิบาล (Governance)
Token Distribution
Ecosystem Growth : 28%
Backers : 22%
Team, Contributors & Advisors 22%
AI Alignment Node : 15%
Community Rewards : 13%
อุปทานสูงสุด 1 พันล้าน 0G, อุปทานหมุนเวียน 213.24 ล้าน 0G
สรุป
0G คือโครงสร้างพื้นฐานแบบกระจายศูนย์ที่รวม Blockchain Layer 1, ระบบประมวลผล, พื้นที่จัดเก็บข้อมูล, และ Data Availability เข้าด้วยกัน เพื่อให้สามารถสร้างและรัน AI บนเชนได้โดยตรง
แม้เน้นด้าน AI แต่สถาปัตยกรรมของ 0G ยังรองรับ เกม (Gaming) และ DeFi ที่ต้องการความเร็วและความเสถียรสูง ด้วยการออกแบบแบบ Modula, ระบบตรวจสอบผลลัพธ์ที่เชื่อถือได้ และแรงจูงใจจากผู้ร่วมเครือข่าย ทำให้ 0G วางรากฐานสำคัญสำหรับ Application ยุคใหม่ในโลก Web3.